Fort 51 ½ „Swoszowice”

Fort pancerny obrony bliskiej wybudowany w latach 1896-1898. Posiadał m.in. artylerię w wieżach pancernych, a przy tym był o wiele mniejszy od fortów artyleryjskich, czyli był też tańszy do wybudowania i trudniejszy do bezpośredniego trafienia i unicestwienia. Miał prowadzić obronę na krótki dystans.

Fort miał chronić Kraków od południa. Nie wziął jednak udziału ani w I, ani w II wojnie światowej. Użytkowała go Obrona Cywilna, a następnie Urząd Wojewódzki w Krakowie, który urządził tam swoje archiwum. Fort pozbawiono wież pancernych, choć z uwagi na ograniczony dostęp osób postronnych, zachował się w niezłym stanie.

Po przemianach 1989 r. w forcie zmagazynowano pomnik Włodzimierza Lenina, który został usunięty z al. Róż w Nowej Hucie i przez 2 lata nie za bardzo było wiadomo, co z nim zrobić. W 2013 r. fort wydzierżawiła fundacja „Gloria Fortibus” („Chwała walecznym”), która otworzyła w nim Muzeum Spraw Wojskowych. Muzeum popularyzuje wiedzę o losie żołnierzy – głównie Polaków służących w mundurach państw zaborczych oraz w czasach międzywojennych.

Dostępność: Informacje o dostępności fortu dla odwiedzających można znaleźć na stronie internetowej: www.mswojsk.com