Z profesorem Andrzejem Chwalbą, historykiem, autorem wydanej niedawno nakładem WL-u książki „Festung Krakau. Kraków w cieniu twierdzy” spotkaliśmy się w sobotę, 10 września w Muzeum Fotografii MuFo przy ul. Rakowickiej 22a by porozmawiać o wielowątkowym dziedzictwie fortecznym w Krakowie.
Spotkanie z prof. Chwalbą odbyło się podczas inauguracji Dni Twierdzy Kraków, które towarzyszą tegorocznej, jubileuszowej edycji Europejskich Dni Dziedzictwa. Od 10 do 18 września mieszkańcy Krakowa wspólnie odkrywają tajemnice Twierdzy Kraków, poznając w ten sposób wyjątkowe dziedzictwo architektury obronnej Krakowa.
Budynki twierdzy znajdują się często wewnątrz osiedli lub obok ruchliwych tras komunikacyjnych, ale nie wszyscy wiedzą o ich militarnym pochodzeniu. Wiele z nich zaadaptowano do nowych funkcji. Mieszczą się w nich instytucje kultury, edukacji, muzea, biblioteki, uczelnie wyższe, a także placówki zdrowia, ośrodki sportowe, czy firmy prywatne. Wiele z nich to enklawy ciszy i zieleni, a niektóre, zwłaszcza te położone na wzgórzach, oferują także panoramiczne widoki na Kraków. Są zabytkami, a na ich renowację i adaptację znaczne środki przeznaczają m.in. Gmina Miejska Kraków, także z funduszy unijnych, oraz Społeczny Komitet Odnowy Zabytków Krakowa.
O powstaniu austriackich zabudowań fortecznych oraz o słodko-gorzkiej symbiozie krakowian i c.k. żołnierzy z Andrzejem Chwalbą rozmawiał Bogdan Zalewski, którego głos na co dzień płynie do słuchaczy z fortu 2 „Kościuszko”, gdzie swoją siedzibę ma radio RMF FM.
Organizatorami spotkania z prof. Andrzejem Chwalbą są Miasto Kraków, Muzeum Fotografii i Wydawnictwo Literackie.
Program Dni Twierdzy Kraków można znaleźć TUTAJ. Realizatorem projektu Twierdza Kraków jest Gmina Miejska Kraków.
Z fortu „Kościuszko” nadaje popularna rozgłośnia radiowa, w forcie Kleparz publiczność bawi się na koncertach, w Skale mieści się obserwatorium astronomiczne, a w forcie „Krzesławice” – dom kultury. Jednak większość z około stu obiektów składających się na dawną Twierdzę Kraków budzi przede wszystkim zainteresowanie miłośników historii wojskowości, a szkoda, bo jest to fenomen na skalę europejską.
W swojej najnowszej książce Andrzej Chwalba opisuje otoczony wieńcem habsburskich murów Kraków na tle innych europejskich miast warownych (Antwerpii, Breslau czy Wilna), podkreślając jednocześnie jego wyjątkowy charakter – ze względu na bogate kulturowe i historyczne dziedzictwo dawnej stolicy.
Prof. Andrzej Chwalba (ur. 1949) – historyk, wiceprezes Polskiego Towarzystwa Historycznego, prorektor UJ (1999-2005). Znawca historii XIX i XX wieku, relacji polsko-rosyjskich, dziejów Krakowa. Autor ponad trzydziestu książek, laureat wielu nagród. Jest pomysłodawcą Kongresu Zagranicznych Badaczy Dziejów Polski.